نوروفیدبک و بیوفیدبک به روشی اطلاق میشود که در آن، اطلاعات عصبی به دستگاه عصبی مرکزی (CNS) افراد بازخورد داده شده و تلاش میشود تا آنها بیاموزند چگونه کارکرد مغزی خودشان را اصلاح نمایند. منطق این روش درمانی بر پایه شرطیسازی عاملی استوار است. ما در حالت عادی قادر به کنترل و تغییر امواج مغز خود نیستیم؛ زیرا نسبت به این امواج آگاهی نداریم.
در روش درمانی نوروفیدبک، سعی میشود تا این آگاهی از طریق ارائه بازخوردهای (فیدبکهای) بسیار سریع (چند هزارم ثانیه پس از وقوع) به فرد ایجاد شود. همچنان که این تمرین ادامه مییابد، مغز یاد میگیرد که چگونه به تولید بیشتر امواجی بپردازد که منجر به عملکرد بهتر میشود. اینکه چه امواجی در مغز افزایش و چه امواجی کاهش یابند، کاملاً بستگی به مشکل هر فرد دارد و درمانگر آن را در طول جلسه نوروفیدبک تنظیم مینماید.
نوروفیدبک در واقع نوعی بیوفیدبک است که با استفاده از نمایش امواج مغزی “EEG “Electroencephalography یا “HEG “Hemoencephalography در لحظه (Real Time) فعالیت مغز را تشریح و خود تنظیمی را به فرد آموزش میدهد. EEG نوروفیدبک با استفاده از سنسورهایی که روی سر قرار میگیرند امواج مغزی را اندازه گرفته و بنا بر هدفی که از پیش تعیین شده است، دامنه امواج مغزی، درجه همنوسانی و یا اختلاف فاز آماج تغییر قرار میگیرند؛ در حالی که HEG نوروفیدبک از سنسورهای نور مادون قرمز برای اندازهگیری جریان خون مغز و تنظیم آن استفاده میکند.
این روش تحت عنوان نوروتراپی، نوروبیوفیدبک و همچنین آموزش مغز شناخته میشود. نوروفیدبک بر اختلالات و مشکلات زیر اثر مثبت دارد : بیش فعالی و نقص توجه ، افسردگی، اضطراب ، اختلالات خواب، درد مزمن ، اتیسم و مدیریت استرس.
ممکن است در ابتدای بررسی تفاوت نوروفیدبک و بیوفیدبک، سردرگم شده و یا به اشتباه آنها را یکی بدانید. زیرا در تعریف، آنها شبیه به یکدیگر دیده میشوند اما در واقع یکی نیستند.
برای درک بهتر تفاوت نوروفیدبک و بیوفیدبک به شرح کوتاهی از هر دو مورد خواهیم پرداخت. در روش درمانی نوروفیدبک تراپی ، فعالیتهای الکتریکی مغز فرد ثبت شده و سپس آنها در ساختاری از امواج مغزی که شبیه به چیزی مثل فیلم سینمایی است برای او به نمایش گذاشته میشوند. اما در رروش درمانی بیوفیدبک درمانی دستگاهی است که به بیمار کمک میکند نسبت به مواردی مانند نرخ تنفس که در حالت عادی قادر به مشاهدهٔ آن نیست، آگاه شده و در صورت لازم جهت بهبود خود در آن تغییر ایجاد کند.
سن مناسب برای استفاده از روش درمانی نوروفیدبک و بیوفیدبک ، سنین ۵ یا ۶ سالگی به بالا است. بهترین سن استفاده به ویژه در مورد اختلال بیش فعالی یا ADHD سنین دبستان است.
در نوروفیدبک برای کسب نتایج بهتر حاصل از درمان و پایداری طولانی مدت، تعداد جلسات باید به گونهای باشد که درمان را تکمیل کند. برای گرفتن نتیجه مناسب از درمان، شرایط گوناگون بسیار تاثیر گذار خواهند بود. مانند:
در این روش امواج مغزی را هدف قرار می دهند و با استفاده از سنسورهای جمجمه به کمک الکتروانسفالورگرافی (EEG) امواج مغزی مورد بررسی قرار می گیرند.
در این روش اطراف شکم و قفسه سینه باندهایی قرار داده می شود تا الگوی تنفس مورد بررسی قرار داده شود همچنین در این روش نرخ و حجم دم و بازدم در نواحی مختلف شکم و قفسه سینه اندازه گیری می شود.
در این روش بر روی انگشتان یا لاله گوش، حسگر نصب میشود. پس از آن ضربان قلب به کمک دستگاه فوتوپلتیسموگراف (PPG) بررسی می شود
در این روش بر روی عضلات اسکلتی با الکترومیوگرافی (EMG) سنسورهایی قرار داده می شود تا فعالیت الکتریکی بررسی شود این روش باعث میشود تا ماهیچه ها منقبض شود.
در این روش در اطراف انگشتان، کف پا یا مچ دست حسگرهایی بسته می شوند و سپس با کمک دستگاه الکترودرموگراف اندازه گیری فعالیت غدد عرق و میزان تعرق آن ها انجام می شود
در این روش حسگرهایی به انگشتان دست یا پا نصب می شوند و از این طریق جریان خون ورودی به پوست شما اندازه گیری می شود
در این روش معمولا شامل استفاده از 2 تا 4 الکترود سطحی است که گاهی نیز با عنوان “نوروفیدبک سطحی” شناخته می شود. از روش نورفیدبک فرکانس قدرت برای تغییر نوسانات یا سرعت امواج مغزی خاص در مکان های خاص مغز که در درمان ADHD، اضطراب و بیخوابی اهمیت دارد، مورد استفاده قرار می گیرد.
در این روش سیگنال های الکترومغناطیسی ضعیفی را برای تغییر امواج مغزی بیمار، ارسال می کند. این روش از نورفیدبک اکثرا برای درمان آسیب های مغزی، ADHD، بیخوابی، فیبرومیالژیا، سندرم پای بی قرار، اضطراب، افسردگی و عصبانیت مورد استفاده قرار میگیرد.
این روش جهت تشخیص پتانسیل های کند سطح مغز، در راستای درمان ADHD، صرع و میگرن به کار گرفته می شود.
این روش جهت درمان بی خوابی مورد استفاده قرار می گردد. در این نوع نوروفیدبک، فعالیت های الکتریکی مغز، به یک پایگاه داده سیستماتیک برای ارائه بازخورد مداوم تبدیل می گردد.
هر زمانی که دوره درمانی نوروفیدبک ناقص شود و به اتمام نرسد، سبب عود نشانهها و علائم میگردد. این روش درمانی نوعی یادگیری است و مغز یاد میگیرد خود را به بهترین شکل ممکن تنظیم کند. برای داشتن یک درمان کامل، علاوه بر رعایت کردن ترتیب جلسات، همکاری خانواده و رعایت تمامی دستورات و راهنماییهای درمانگر ضروری است. دقت کنید که تغییرات حاصل از نوروفیدبک در چند جلسه اول قابل رویت نیست، زیرا نوعی فرآیند یادگیری میباشد و نیاز به زمان دارد.
مدت زمان جلسات نوروفیدبک و بیوفیدبک تراپی ۳۰ تا ۴۵ دقیقه است و امکان دارد در برخی موارد کمی طولانیتر و یا کوتاهتر انجام شود. اما تعداد جلسات موثر به گفته پزشکان ۳ جلسه در هفته خواهد بود.
تاکنون هیچ آثاری مبنی بر منفی بودن و داشتن خطرهای احتمالی برای نوروفیدبک و بیوفیدبک گزارش نشده است و طبق بررسیهای صورت گرفته نتایج تحقیقات مثبت بودهاند. بدترین حالتی که میتواند رخ دهد، این است که نوروفیدبک توانایی تغییر در علائم بیماری را نداشته باشد.
اگر هنگام انجام شدن نوروفیدبک فرد داروی خاصی را مصرف کند، نه تنها عوارض بد و خطرناکی را به دنبال ندارد بلکه باعث تاثیر بیشتر دارو روی فرد خواهد شد.
درباره کلینیک : گروه تخصصی و فوق تخصصی رامونا شامل مجموعه ای از روانشناسان برگزیده در حوزه های مختلف فوق تخصصی میباشد. لازم به ذکر است که خدمات درمانی در این کلینیک به صورت حضوری و تلفنی و آنلاین ارائه میشود.
نشانی کلینیک: تهران ، اتوبان چمران جنوب ، پایین تر از جلال آل احمد نرسیده به ستارخان ، خیابان باقرخان ، بلوار فرزانه ، نبش کوچه انوشه ، ساختمان 42 ، طبقه اول ، واحد3
قوانین ارسال دیدگاه
لطفاً پیش از ارسال نظر، خلاصه قوانین زیر را مطالعه کنید: